NÁO DƯƠNG HOA

Náo Dương Hoa là hoa của Cây Hoàng Đỗ Quyên (Rhododendron sinense Sweet) phơi khô hay sấy khô. Loại hoa này rất độc, dùng ngoài giúp giảm đau, trị bệnh suyễn, khó thở, thuốc có tác dụng giảm đau tạm thời.

Phần cho vào thuốc: Hoa.

Bào chế: Rửa sạch, phơi khô trong râm để dùng.

Tính vị, quy kinh: Náo dương hoa vị cay, tính ôn. Vào kinh phế.

Công dụng: Yên suyễn thở, chỉ thống.

Chủ trị: Chữa ho, suyễn thở, không nằm được, hoặc bị tổn thương do ngã hoặc bị đánh, các chứng tý gây đau.

Ứng dụng và phân biệt: Vị thuốc này cay ôn rất độc, dê ăn phải lá, giẫy giụa mà chết, dê ăn phải hoa, làm cho dê kêu be be lồng lộn không yên, như điên cuồng, vì vậy người ta đặt tên cho vị thuốc. Phần nhiều không dùng vàọ thuốc sắc, chỉ có trong thuốc hoàn tán. Nói chung thường dùng để đốt cháy rồi hít khơi vào khí quản, có thể chữa hen suyễn thở gấp, hoặc đau đường kinh lạc, giống như thuốc tê, thời gian có hiệu quá ngắn ngủi.

Kiêng kị: Dùng quá liều lượng bị trúng độc, có thể gây tử vong.

Liều lượng: Dùng ngoài, đốt cháy, mỗi lần 1-2 phân (1-2g); làm viên có thể dùng đến 2 hoặc 3 đồng cân (8-12g).

Bài thuốc ví dụ: Bài ngọa long đơn (Nghiệm phương) chữa các chứng Sa trúng độc (Sa chứng là triệu chứng cảm nhiễm ôn độc, như dạng bị đậu lào mà dân gian thường nói N.D) bị hoắc loạn (miệng nôn trôn tháo do thời tiết), 5 chứng tuyệt (thắt cổ chết, bị vật nặng đè chết, chết đuối, bóng đè chết, bị choáng ngất khi bắt đầu đẻ N.D), các triệu chứng ngất xỉu đột ngột, bất tỉnh nhân sự, chữa ung nhọt hậu bối, rắn rết, bò cạp cắn bị tổn thương.

Tây ngưu hoàng, Kim bạc (bạ =vàng được dát rất mỏng động vào tan thành bột như kim nhũ, để bọc thuốc viên (vi y)), Băng phiến, Kinh giới, Náo dương hoa, Xạ hương, Chu xá, Trư nha tạo giác (Loại bồ kết tròn và cong như răng lợn) Đăng tâm thán (Cỏ bấc đốt thành than) các vị cùng tán nhỏ, cho vào lọ sành nút kín, không để hả hơi. Mỗi lần dùng một ít thổi vào mũi, hắt xì hơi được là khỏi ngay, chứng nặng sắp chết, cũng có thể hòa với nước nguội đổ cho người bệnh chút ít.

Tham khảo: Náo dương hoa đốt lên để hít khối, tuy có thể có hiệu quả tạm thời, nhưng nếu hít thường xuyên khói này, sẽ làm cho lưỡi, họng bị khô, tác dụng phụ mạnh (Phản ứng phụ mạnh).